Innovatiepartnerschap & het ProRail-voorbeeld

Langs spoortrajecten worden de komende jaren veel geluidsschermen geplaatst in het kader van geluidsreducering. Deze schermen brengen echter niet alleen akoestische en esthetische uitdagingen met zich mee, maar ook aanzienlijke milieu-impact: materiaalgebruik, transport, onderhoud en levensduur spelen allemaal mee. Voor ProRail is dit geen theoretisch probleem – geluidsschermen horen tot de topproductgroepen qua CO₂-uitstoot binnen hun portfolio. ProRail+2GWW Totaal+2 

Daarom wordt gezocht naar manieren om deze schermen duurzamer te maken, zonder concessies te doen aan akoestiek, veiligheid of onderhoud. Innovatiepartnerschappen bieden daarvoor een interessant juridisch-kader. Hieronder het verslag van zo'n partnerschap waarin ProRail met marktpartijen experimenteerde. 

Wat is een Innovatiepartnerschap?

Kort gezegd: een aanbestedingsvorm waarin de ontwikkeling van een innovatief product/dienst én de uiteindelijke inkoop samen worden vormgegeven. Je selecteert marktpartijen op basis van innovatiekracht, benut functiebepalingen in plaats van technische voorschriften waar mogelijk, werkt in fasen (onderzoek, testen, implementatie), en maakt afspraken over businesscases en duurzaamheid. De wet biedt hiervoor ruimte (in Nederland via de Aanbestedingswet) mits correct ingericht.

Case: ProRail & Duurzame Geluidschermen

Een vage of te brede uitvraag leidt tot appels-met-peren-vergelijkingen. Leveranciers leveren allemaal iets anders aan, waardoor jij uiteindelijk niet de juiste vergelijking maakt.

Tip: Maak de uitvraag zo concreet mogelijk met heldere selectiecriteria en weging. Gebruik een checklist of standaardformat om kwaliteit en prijsobjectief te vergelijken.

Valkuil 3: Te laat betrokken stakeholders

Regelmatig worden juridische, technische of financiële experts pas laat in het proces aangehaakt. Gevolg: vertraging, herwerk en frustratie.

Tip: Stel vooraf een kernteam samen en betrek alle relevante disciplines vanaf het begin. Dit verkort doorlooptijd en verhoogt de kwaliteit van keuzes.

Valkuil 4: Geen transparantie richting leveranciers

Leveranciers voelen zich soms ongelijk behandeld of niet serieus genomen. Dit kan leiden tot wantrouwen, bezwaarprocedures of reputatieschade.

Tip: Communiceer altijd helder over selectiecriteria, planning en de manier van beoordelen. Transparantie voorkomt gedoe én bouwt vertrouwen met de markt.

Valkuil 5: Te weinig aandacht voor nazorg

Na gunning gaan veel inkopers direct door naar het volgende project. Daardoor blijven afspraken, evaluaties en verbeterpunten liggen.

Tip: Plan standaard een evaluatiegesprek met de winnende leverancier én intern met het projectteam. Zo leer je, verbeter je én voorkom je herhaling van fouten.

Conclusie; meer grip, minder gedoe

Meervoudig onderhands aanbesteden hoeft geen hoofdpijn te geven. Door deze vijf valkuilen te vermijden, creëer je meer grip op het proces, hogere kwaliteit van inschrijvingen en minder risico’s.